Wij zijn niet getrouwd maar wonen samen en hebben drie kinderen (tieners). We gaan binnenkort op vakantie naar de bergen. Onze vakantie is door het bergbeklimmen avontuurlijk maar ook gevaarlijk. Is er nog iets dat we moeten regelen voordat we op vakantie gaan?
Antwoord van de notaris:
Als je nog geen testament hebt, is het goed om daarover nog voor de vakantie na te denken. Daar zijn meerdere redenen voor. Je bent niet getrouwd. Dit betekent dat jij en jouw partner niet van elkaar erven als één van beiden overlijdt. De wet bepaalt in dit geval dat de kinderen van jou erven. In een testament kan je jouw partner tot erfgenaam (samen met de kinderen) benoemen. Als je bij de notaris komt om een testament te bespreken, komt ook een samenlevingscontract aan de orde. Als je dat nog niet hebt, word je geadviseerd een samenlevingscontract bij het testament af te sluiten. Alleen voor gehuwden (en geregistreerde partners) bestaan er namelijk wettelijke regels bij overlijden en uit elkaar gaan (scheiden). In een samenlevingscontract kunnen ongetrouwde partners hierover afspraken maken. Met een samenlevingscontract naast een testament wordt de partner bovendien beschermd tegen aanspraken van de kinderen bij overlijden van de eerste van de partners. Een samenlevingscontract levert ook fiscaal voordeel op: partners komen eerder in aanmerking voor de hoge vrijstelling voor de erfbelasting. Overigens, om in aanmerking te komen voor partnerpensioen (nabestaandenpensioen), is bij veel pensioenfondsen een samenlevingscontract zelfs verplicht.
De kinderen zijn nog niet meerderjarig. Gehuwde ouders van een minderjarig kind hebben (meestal) samen het ouderlijk gezag. Ongehuwde ouders hebben niet automatisch samen het gezag. In dat geval moet na de erkenning van het kind door de vader, het zogenaamde gezamenlijk gezag bij de rechtbank worden aangevraagd. Als beide ouders het gezag hebben en één van hen overlijdt, dan blijft de ander het gezag uitoefenen. Deze ouder kan dan beslissen over de verzorging en opvoeding van het kind. Als ook de laatste ouder van een minderjarig kind overlijdt, wijst de rechter een voogd aan tenzij de ouders in hun testament een regeling hebben getroffen.
Je kunt in een testament namelijk zelf een voogd aanwijzen. Als je er niet meer bent, neemt de voogd de verzorging en opvoeding van de minderjarige kinderen van je over. Bovendien zorgt de voogd voor het beheer van jouw erfenis ten behoeve van de kinderen. Op hun achttiende jaar zijn jouw kinderen meerderjarig en eindigt de voogdij. Met het eindigen van de voogdij krijgen de kinderen de vrije beschikking over jouw erfenis. Als je achttien jaar te jong vindt voor de kinderen om de hele erfenis in handen te krijgen, kan je in het testament een bewindvoerder benoemen. Deze beheert dan voor de kinderen jouw erfenis totdat zij de in jouw testament genoemde leeftijd hebben bereikt.