In september 2019 hebben minister Koolmees van Sociale Zaken en Werkgelegenheid en minister Dekker van Rechtsbescherming het Wetsvoorstel pensioenverdeling bij scheiding 2021 naar de Tweede Kamer gestuurd. Met dit voorstel willen zij de verdeling van het pensioen bij een scheiding moderniseren. Dat lukt met dit wetsvoorstel maar deels. Wij vinden het namelijk een gemiste kans dat de wet vooralsnog niet voor samenwoners zal gelden.
Scheiden en pensioenverdeling, hoe werkt het nu?
De pensioenverdeling bij scheiden is op dit moment geregeld in de Wet verevening pensioenrechten bij scheiding. Deze wet, die in 1995 in werking is getreden, geldt voor een scheiding en de beëindiging van een geregistreerd partnerschap. Samenwoners die uit elkaar gaan hebben alleen recht op pensioenverevening als zij dat hebben geregeld in het samenlevingscontract en dat volgens het reglement van het pensioenfonds mag.
Het recht op pensioenverevening wil zeggen dat ex-partners na een scheiding over en weer recht hebben op de helft van het tijdens het huwelijk opgebouwde pensioen.
Dat bedrag wordt pas verdeeld als de verdelingsplichtige partner (de ex-partner die het pensioen heeft opgebouwd) de pensioengerechtigde leeftijd bereikt, maar dit moet al wel bij de scheiding geregeld worden. Verevening is niet verplicht. Het is mogelijk om in de huwelijkse voorwaarden andere afspraken opnemen.
In de praktijk werkt deze wet veel problemen in de hand. Ruim 30% van de scheidende stellen vergeet in de hectiek van een scheiding namelijk om de pensioenverevening te regelen. Dit zorgt dan later voor veel discussies en rechtszaken. Bovendien blijven ex-partners met deze wet tot op late leeftijd van elkaar afhankelijk voor beslissingen over hun pensioen. Redenen waarom het kabinet het tijd vond voor modernisering.
Het wetsvoorstel pensioenverdeling bij scheiding 2021
Het is de bedoeling dat de Wet pensioenverdeling bij scheiding 2021, de naam zegt het al, in 2021 ingaat. Deze wet gaat vooralsnog ook alleen gelden voor een scheiding en de beëindiging van een geregistreerd partnerschap. Daarbij wordt conversie het uitgangspunt.
Conversie wil zeggen dat beide ex-partners standaard de helft krijgen van het tijdens het huwelijk door de ander opgebouwde pensioen. Na inwerkingtreding van het wetsvoorstel moeten pensioenuitvoerders de pensioenen automatisch verdelen zodra ze vanuit de Basisregistratie Personen (BRP) een melding van een scheiding krijgen. De verdelingsgerechtigde partner (de ex-partner die niet zelf het pensioen heeft opgebouwd) krijgt vervolgens een zelfstandige aanspraak bij het pensioenfonds van de verdelingsplichtige partner.
Door deze conversie is de verdelingsgerechtigde partner dan niet meer afhankelijk van de pensioengerechtigde leeftijd van de ander. En daarmee krijgt hij of zij meer regie over de eigen financiële planning.
Net als bij verevening wordt conversie niet verplicht. Dat betekent dat het (ex-)partners ook in de toekomst vrij zal blijven staan om andere afspraken over de verdeling van het pensioen te maken.
De wet geldt niet voor samenwoners: gemiste kans!
Zoals het er nu voorstaat zal de Wet pensioenverdeling bij scheiding 2021 niet gelden voor ongehuwd samenwonenden. Zij kunnen wel afspreken dat het pensioen wordt verdeeld conform de Wet pensioenverdeling bij scheiding 2021, maar dan moet de pensioenuitvoerder bereid zijn daaraan mee te werken.
Volgens ons is dat een gemiste kans. In de praktijk zijn er namelijk steeds minder mensen die trouwen of een geregistreerd partnerschap aangaan, terwijl er meer mensen zijn die ongehuwd samenwonen. Deze mensen wordt nu de mogelijkheid van automatische conversie van ouderdomspensioen onthouden.
Om deze reden hebben de VMN (Vereniging voor Mediators in het Notariaat) en de KNB (Koninklijke Notariële Beroepsorganisatie) een brief (pdf, 106 kB) aan de Tweede Kamer gestuurd, waarin zij voorstellen om deze wet ook te laten gelden voor samenwoners met een notariële samenlevingsovereenkomst.
Vragen?
Heeft u hier vragen over? Of over uw samenlevingscontract? Neem dan gerust contact met ons op. De notarissen van Abma Schreurs beantwoorden ze graag.