Kennisbericht 13
Het Gerechtshof Amsterdam heeft – naar aanleiding van het Hof van Justitie van de Europese Unie, geoordeeld dat de Nederlandse fiscus niet zomaar grensoverschrijdende fiscale eenheden mag weigeren. [1] Waarom willen vennootschappen een fiscale eenheid voor de vennootschapsbelasting vormen? Wat zijn de voordelen van een fiscale eenheid voor u als ondernemer en welke nadelen zijn er? In dit artikel ga ik antwoord geven op deze vragen.
Wat is een fiscale eenheid?
Bij een fiscale eenheid worden de resultaten van de dochtermaatschappij toegerekend aan de moedermaatschappij. De dochtermaatschappij houdt niet op te bestaan. Fiscaalrechtelijk bestaat de dochtermaatschappij, maar zij is niet meer zelfstandig belastingplichtig voor de vennootschapsbelasting. De fiscale eenheid voor de vennootschapsbelasting komt tot stand door een verzoek in te dienen bij de Belastingdienst, meer concreet bij de inspecteur van de moedermaatschappij.
In artikel 15 Wet vennootschapsbelasting 1969 (hierna: Vpb 1969) is de fiscale eenheid geregeld. Hierin is – kort gezegd – bepaald dat de moedermaatschappij met de dochtermaatschappij een fiscale eenheid kan worden ingeval:
- een moedermaatschappij 95% van de aandelen in de dochtermaatschappij bezit,
- recht heeft op 95% van de winst en minimaal 95% van het vermogen van de dochtermaatschappij,
- minimaal 95% van het stemrecht in de dochtermaatschappij heeft.
Daarnaast is onder andere bepaald dat de moeder- en de dochtermaatschappij feitelijk gevestigd moeten zijn in Nederland ex artikel 15 lid 2 sub c vennootschapsbelasting 1969.
Hierover is inmiddels door het zowel het Amsterdamse als Europese hof geoordeeld dat dit in strijd is met Europese regelgeving. De staatssecretaris van Financiën heeft medegedeeld geen beroep in cassatie in te stellen tegen bovengenoemde uitspraak van het Hof van Amsterdam. Het fiscale eenheidsregime zal dus worden uitgebreid naar buitenlandse situaties in relatie tot andere EU-lidstaten, Noorwegen en Liechtenstein en IJsland.
Maar waarom zou je nu een fiscale eenheid willen vormen? Wat zijn de voordelen?
Voordelen van een fiscale eenheid
1) Minder vennootschapsbelasting betalen, horizontale verliesverrekening
Wanneer de ene concernmaatschappij winst behaalt en een andere concernmaatschappij verlies lijdt, en geen sprake is van fiscale eenheid, dient de vennootschap die winst heeft behaald vennootschapsbelasting te betalen over de behaalde winst. Dit is een hoger bedrag aan vennootschapsbelasting, dan wanneer sprake zou zijn van fiscale eenheid. Indien sprake is van fiscale eenheid, kan de concernmaatschappij het verlies geleden door de ander aftrekken van zijn behaalde winst, waardoor minder vennootschapsbelasting is verschuldigd (verticale verliesverrekening).
2) Intercompany transacties
Ingeval van fiscale eenheid, bestaan transacties tussen de vennootschappen, zogenaamde “intercompany transacties” niet. Interne transacties zijn ”non-existent” voor de vennootschapsbelasting. Er kan onderling geschoven worden met activa en passiva, zonder dat er correcties hoeven plaats te vinden ingeval van onzakelijk handelen, hetgeen wel noodzakelijk is indien geen sprake is van fiscale eenheid.
In de geconsolideerde jaarrekening worden de resultaten uit deze transacties volledig verwijderd, voor zover deze resultaten nog zijn gerealiseerd door transacties met derden.
Let op: deze transacties kunnen wel weer gevolgen hebben bij latere verbreking van de fiscale eenheid.
3) Administratief voordeel
U kan volstaan met één gezamenlijke aangifte in plaats van één aangifte voor elke afzonderlijke maatschappij.
Let op: iedere vennootschap dient wel nog steeds afzonderlijk een jaarrekening te maken. Deze jaarrekeningen worden afzonderlijk ingevoerd per dochtermaatschappij in de aangifte van de moedermaatschappij.
4) Afrekenen stille reserves
Indien sprake is van een fiscale eenheid, is niet bij elke overdracht, hergroepering of splitsing binnen de groep, vennootschapsbelasting verschuldigd over de stille reserves. Deze handelingen bestaan niet voor de vennootschapsbelasting.
Nadelen van een fiscale eenheid
De fiscale eenheid heeft (uiteraard) niet alleen voordelen, maar ook nadelen:
1) Aansprakelijkheid
Vennootschappen die een fiscale eenheid vormen zijn hoofdelijk aansprakelijk voor de door de moedermaatschappij verschuldigde vennootschapsbelasting. De Belastingdienst kan dus elke vennootschap, binnen de fiscale eenheid, aanspreken voor het totaal verschuldigde bedrag aan vennootschapsbelasting.
Let op: deze aansprakelijkheid geldt uiteraard alleen voor schulden die zijn ontstaan na het aangaan van de fiscale eenheid en eindigen bij de verbreking van de fiscale eenheid.
2) Investeringsaftrek
Ingeval van fiscale eenheid krijgt u als ondernemer een lager bedrag aan investeringsaftrek. De investeringsaftrek is een heffingskorting, waardoor u minder belasting hoeft te betalen. Hoe lager de aftrek, hoe meer belasting u dient te voldoen.
Bij de berekening van het bedrag aan gedane investeringen wordt bij de fiscale eenheid uitgegaan van het totaalbedrag aan investeringen gedaan door de vennootschappen gezamenlijk. Dit verhoogt het bedrag aan investeringen. Bij de investeringsaftrek is het zo geregeld dat de hoogte van de aftrek afneemt naarmate het bedrag aan totale investeringen van de belastingplichtige (bij fiscale eenheid: de moedermaatschappij) toeneemt. De fiscale eenheid zorgt er in feite voor dat u een lager bedrag aan investeringsaftrek geniet.
3) Liquidatieverlies
De liquidatieverliesregeling kan niet worden toegepast voor een deelneming in een fiscale eenheid. Het liquidatieverlies houdt, kort gezegd in, dat bij liquidatie van een onderneming, het verlies van de liquidatie (liquidatie-uitkering is lager dan hetgeen u voor de deelneming heeft betaald), in de holding aftrekbaar is. Indien sprake is van een fiscale eenheid kan bij ontvoeging van een deelneming uit de fiscale eenheid de liquidatieverliesregeling niet worden toegepast.
Kortom, er kleven zowel voordelen als nadelen bij het aangaan van een fiscale eenheid. U als ondernemer dient een afweging te maken, of de voordelen opwegen tegen de nadelen in uw geval. In ieder geval is nu duidelijk dat de Belastingdienst ook verzoeken van grensoverschrijdende fiscale eenheden zal honoreren, indien voldaan is aan de overige voorwaarden voor de fiscale eenheid.
[1] Gerechtshof Amsterdam van 11 december 2014, ECLI:NL:HAMS:2014:5184
