In het bedrijfsleven zijn er verschillende samenwerkingsverbanden. Denk bijvoorbeeld aan een coöperatie, een VOF of een joint venture. Vaak wordt een strategische alliantie aangehaald, maar dat is geen officiële rechtsvorm. Een strategische alliantie is een verzamelnaam voor vele vormen van samenwerkingsverbanden.
Er zijn een aantal aspecten die duidelijk in definities over strategische allianties naar voren komen. Het eerste aspect betreft een langdurige samenwerking met een bepaald doel en een gezamenlijke toekomstvisie. Het tweede betreft een verschil tussen de ondernemingen aangaande kennis, vaardigheden en vermogen, waarbij de ondernemingen complementair zijn om een hoger doel te na te streven. Het derde punt betreft de wijze waarop winst, verlies en risico’s gedeeld worden. Het laatste punt betreft de economische samenwerking, maar ook het zelfstandig functioneren naast het samenwerkingsverband. Kritisch bij de strategische alliantie is dat de partners een samenwerkingsovereenkomst aangaan, waarbij de focus ligt op het gezamenlijke belang in plaats van het individuele belang.
Verschillende soorten allianties
Strategische allianties heb je in verschillende verschijningsvormen. We benoemen er vier:
- De participatieve allianties
- Contractuele allianties
- Horizontale allianties
- Verticale allianties
Participatieve allianties
Twee of meer bedrijven besluiten om samen een dochteronderneming op te richten. Meestal gaat het om een BV, die naast de moederbedrijven blijft bestaan. We spreken dan over een joint venture.
Contractuele allianties
Deze vorm heeft een tijdelijk karakter. Er wordt een overeenkomst gesloten voor een bepaald project, inclusief een tijdsbestek. De partners spreken af alle risico’s, de kosten, winst en eventueel verlies met elkaar te delen. Wanneer het project is afgerond, dan eindigt in principe de samenwerking.
Horizontale allianties
Twee concurrenten besluiten om met elkaar samen te werken. De bedrijven opereren in dezelfde branche en ook nog eens in dezelfde schakel van de bedrijfskolom. Hiervoor gelden wel strenge regels. Zo is het maken van prijsafspraken bijvoorbeeld niet toegestaan. De Autoriteit Consument & Markt beschouwt dit soort afspraken als kartelvorming en deelt hiervoor boetes uit.
Verticale allianties
Dit gaat om een samenwerking tussen spelers in een branche die niet in dezelfde schakel actief zijn. Denk aan de leverancier en zijn grootste afnemer of de producent en de ontwerper.
Wat is het doel van een strategische alliantie?
Soms is het doel de ontwikkeling van een nieuw product, een andere keer gaat het om het vergaren van een groter marktaandeel.
Strategische allianties kunnen soms op korte termijn en tegen veel lagere kosten vergelijkbare voordelen bieden als bij een fusie of overname, echter zonder de ‘gebruikelijke’ problemen.
Het stelt bedrijven in staat tegen een veel geringer risico dezelfde doelstellingen te verwezenlijken als bij een fusie of overname. Denk hierbij aan toegang tot andere markten, uitbreiding van het assortiment voor bestaande klanten, vermindering van de R&D kosten, gezamenlijke inkoop, snellere aanvoerlijnen etc.
